Het moet niet gekker worden (3): spirituele verdwazing
(foto: houten luik in Advaita-centrum la Rousselie, Frankrijk)
Een blog voor mijzelf. Gekker moet het niet worden. Ik ben in gesprek met Daan V. Het liefst doe ik dat in de vorm van een interview. Ik stel kritische vragen aan Daan V. en ben benieuwd naar zijn antwoorden.
I(nterviewer): “In het vorige gesprek ging je aardig te keer tegen de wereldreligies. Ik moest onwillekeurig denken aan ‘De gebroeders Karamazov’ van Fjodor Dostojevski, waarin het verhaal staat van Jezus die terugkomt op aarde en als systeembedreigend in de gevangenis wordt gegooid. De grootinquisiteur van de kerk zoekt hem daar op, herkent hem als de zoon van God en smeekt hem weer te vertrekken. Immers Jezus boodschap van vrijheid en liefde is voor de zondige mens onhaalbaar. Het zijn de strenge regels en normen van de kerkleiders die de mens het broodnodige houvast moeten bieden. Kortom de mens kan zijn vrijheid niet aan! “
Egodocument
D(aan):”Ha, als interviewer ga je ineens meedoen met inhoudelijke commentaar. Maar zullen we maar ophouden te spreken over religies als vrijheid beperkende systemen, zolang er gelovigen zijn die met een open hart op zoek zijn naar het goddelijke in zichzelf en in ‘andersdenkenden’ ook zichzelf herkennen?”
I:”Prima, maar besef dat jij het bent die steeds de zijwegen ingaat en ik je na iedere doorlopende straat weer naar de hoofdweg moet verwijzen !”
D:”Ha, ha, ere wie ere toekomt. Maar wat is de vraag?”
I:”Wat mij opvalt is dat je suggereert over bijzondere inzichten te beschikken, maar alleen maar omtrekkende bewegingen maakt waardoor je alsmaar niet tot de kern komt ! Als persoon had je het blijkbaar niet gemakkelijk op aarde en heeft die -wat je noemt- ‘knersende kop’ van je een construct gemaakt rond zingeving die het allemaal wat draaglijker maakt?” Dat is prima, maar laten we het dan hebben over een egodocument en al die quasi spirituele beschouwingen buiten beschouwing laten”.
D:”Dank je wel, je brengt mij tot de kern. Op persoonlijk vlak, het domein dat we ego noemen, heb ik nog ooit een mens gezien die werkelijk vrij is. Vrijheid binnen dat domein is hoogstens het zien en accepteren van tegenstrijdige karaktertrekken, hardnekkige persoonlijkheidskenmerken, hoogtepunten van tijdelijke aard, wat ‘ínstant’ geluk door een nieuwe liefde of het rijden in de nieuwste Volvo.
Sleutelen aan de persoon
Veel spirituele zoekers zoeken naar de ultieme ervaring van vrijheid, stilte of vrede en komen als de condities of omstandigheden wat willen meewerken terecht in een tijdelijke staat van bevrijding, euforie of verlichting, maar donderen daarna even gemakkelijk die berg weer af.
In de trainingen die ik in het verleden heb gevolgd op dit gebied, ging het uiteindelijk altijd weer over het sleutelen aan de persoon, met zijn angsten, verdriet en onvervulde wensen. Financieel leuk voor de sector van welzijn en geluk, maar echt opschieten deed het niet!”
Spiritueel steentje om je nek
I:”Wil je zeggen dat je niets wijzer bent geworden van al dat gesleutel?”
D:”Natuurlijk heeft het een functie, ik heb er een zekere Daan V. beter door leren kennen maar waar het traumatische blokkeringen betrof waren er geen echte doorbraken.
Generaties lang waren er depressies in de familielijn van mijn moeder. Ik was daar de laatste exponent van. Daar zeil je met een zekere genetische belasting op basis van wat spirituele rimram, een bijzonder steentje om je nek of het laatste boek van een uit Tibet overgewaaide monnik niet omheen.
Neurotisch
Hardnekkige neurotische of blokkerende persoonlijkheidsstoringen kunnen het best op dat niveau worden aangepakt. Waar het licht is uitgegaan en diepe duisternis heerst, kun je beter niet verwijzen naar een staat van permanente verlichting. Dan kun je beter onderzoeken welke (psycho)therapeutische aanpak het best kan helpen. Geef God wat God toekomt en de therapeut wat de therapeut toekomt.
Draai het maar om: hoeveel ‘believers’ gebruiken de spirituele ingang niet om op basis van de ontkenning van het ego te vluchten voor hardnekkige en vastgeroeste problemen. Het gevolg is dat ze verslaafd raken aan spirituele trainingen om gedragen door een hoog energieniveau binnen een groep even helemaal ‘thuis te komen in zichzelf’ om zich daarna in de thuissituatie weer kut te voelen.
Spiritueel marktaanbod
Het enorme spirituele marktaanbod draagt het gevaar in zich van een nieuwe religie, met gelovigen die hun broodnodige portie ‘verlichting’ met harde valuta betalen. Geheel conform aan een neoliberaal marktmodel.
Niet zo vreemd dat veel cursisten er vervolgens van dromen om zelf een beroepspraktijk op te zetten, leraar te worden, te gaan coachen en het onvermijdelijke boek te schrijven met al hun wijsheden, temeer daar steeds meer mensen worstelen met levens- en zingevingvragen.
I.: “Zo je bent wel lekker bezig. Serveert eerst alle wereldreligies af en nu krijgt de ‘alternatieve’ spirituele sector de volle laag. Dat klinkt allemaal wat aanmatigend voor iemand die nu al drie blogs nodig heeft om tot de kern van zijn essentie-verhaal te komen”.
Vrij Zijn
D.: “Laat ik voorop stellen dat ‘alle wegen naar Rome leiden’ wat weliswaar niet al te letterlijk moet worden opgevat, maar aangeeft dat iedere weg van iedere oprechte zoeker naar de ultieme vraag : Wie Ben ik’, uniek is. Ook al is het pad vaak geplaveid met ontberingen, wanhoop en twijfel. Hoeveel zijpaden ik wel niet ben ingegaan. En allemaal hadden ze betekenis, omdat ik er wat van leerde, al was het alleen maar dat het mij niet het ultieme antwoord gaf op mijn vragen.
Maar dat het genade is om weer op de hoofdweg terecht te komen en niet eindeloos te blijven zoeken naar de ervaring van Vrij-zijn, maar om te ontdekken dat je de Vrijheid altijd al bent geweest. In die zin is er dan ook geen sprake van een spirituele weg. Immers je kunt niet worden wat je al Bent. Een volmaakt kosmische grap.
Zo, genoeg geluld, tijd voor een sigaret en een bakje koffie”.