Kunst maken? Ja, omdat het moet, verdomme! (13): ‘Blind schilderen’
(Foto: ‘Out of the box’ , Mixed media, 80 bij 60 cm)
( Feuilleton, waarin we Willem S. volgen op zijn capriolen om zich vanuit de WAO tot een gerespecteerd beeldend kunstenaar op te werken. Aflevering 13; Waarin Willem de ‘flow’ ontdekt en Bep zich inschrijft voor een Reiki cursus.
In de jaren die volgden was er niets dat leek op een breuk met het sobere bestaan dat Willem als beginnend kunstenaar eerder leidde. Zijn lange uren in zijn atelier, de nukkigheid als hij vastliep in een creatie die maar los kwam van een schools concept, zijn afkeer van het kunstminnend publiek als dat teveel woorden nodig had om een goede smaak te bewijzen. Maar dat alles kon niet verhullen dat het van binnen gistte.
Het ging het al lang niet meer om kunst. Het was voor Willem of zijn vakantiegesprek met Simon in Zuid Frankrijk hem van zijn obsessieve passie voor het maken van kunst beroofd had.
Ging voorheen zijn eerste gedachte bij het opstaan uit naar een onaf schilderij in het atelier, nu werd diezelfde gedachte snel verdrongen door zijn verlangen om slechts gedachteloos te kunnen werken en zich geheel te laten verrassen door de uitkomst.
Het resultaat was dat Willem nog dagelijks schilderde in het atelier, maar daarbuiten steeds minder schilderde in zijn hoofd. Zijn werk leed daar bepaald niet onder. En dat verbaasde hem aanvankelijk, omdat er met zijn nieuwe’ mindset’ ook meer afstand kwam naar zijn eigen werk. Een motivatiecrisis die snel kon uitmonden in de angst voor een gebrek aan inspiratie bleef dan ook achterwege.
‘Blind schilderen’
Wel nam Willem tijdens het werk veel meer tijd om op enige fysieke afstand te kijken naar het nieuwe werk dat groeide op zijn ezel. Dan nam hij zowaar de tijd om koffie te zetten en zich behaaglijk in de kussens van de oude sofa te laten zakken. Ging hij daarna weer aan de slag dan kwam hij bij tijd en wijle terecht in wat hij ‘blind schilderen’’ noemde. Zijn handen namen dan het werk over als een autonoom proces, iets dat een ongekende rust gaf en hem vervolgens dwong om zijn sofa weer op te zoeken om te kijken wat zijn handen aan het kunstwerk in wording hadden toegevoegd.
Werkte Willem aanvankelijk vanuit een strak concept op basis van schetsen en aantekeningen rond kleur, contrast en belijning, nu ontstonden er spontaan variaties of werd er een geheel andere koers uitgezet, alsof werd hij meegenomen op de stroom van een nog niet in kaart gebrachte rivier.
Zo werd Willem een ontdekkingsreiziger rond zijn eigen creaties omdat de roadmap en het kompas hoogstens de eerste lijnen op het doek dicteerden en het vervolg werd bepaald door de handen van een kunstenaar die zelf niet meer aanwezig was.
De ‘flow’
Willem had ontdekt wat creatieve geesten kennen als ‘de ‘flow’, maar was onwetend dat zijn egoloze kunstreis een naam had, anders dan zijn verlangen om ‘blind’ te schilderen. En waar anderen hard mediteren om meegevoerd te worden door een golf van gedachteloos Zijn, zo schilderde Willem ‘als vanzelf’ doek na doek om te ontdekken dat het proces hem zoveel meer boeide dan het eindresultaat. Daardoor werd het gemakkelijk om afstand te doen van zijn beste werk, daar waar hij voorheen de kunst die hem het meest aan zijn hart lag liever niet verkocht.
Reiki cursus
Genoeg dynamiek dus in zijn bestaan, zonder dat dit evenwel werd gezien door zijn omgeving. Met een uitzondering. Bep zijn levenspartner volgde als bij intuïtie de subtiele veranderingen die in zich het leven van haar partner voltrokken op de voet. . Ook bij haar had het bezoek aan Simon in Frankrijk de sporen achtergelaten. Haar belangstelling voor het ‘spirituele’ was geprikkeld, En in haar nuchtere vastberadenheid zocht ze in haar omgeving de directe ingang om ‘daar iets mee te doen’. Het werd een ‘Reiki-cursus nr. 1”. Maar meer daarover in een volgende aflevering.