Eric Wiebes is een kwibus als hij praat over kunstsubsidie
Recesenten in de pers zijn lovend over het optreden van Minister Wiebes in Zomergasten. Dit ‘hoofd op poten’, zoals de man in familiekring wel wordt genoemd, lijkt in niets op de cynische, volgevreten, corrupte VVD- ers die de afgelopen jaren in de pers over de hekel zijn gegaan. Integer, bevlogen en origineel zijn eerder woorden die eerder bij deze bestuurder horen.
Kromme tenen
Wat niet kan verhullen dat ik bij tijd en wijle met open mond van verbazing en met kromme tenen van ergernis naar de gammele onderbouwing luisterde van zijn statements.
De VVD is blijkbaar een partij die weinig of niets op heeft met de gesubsidieerde kunstensector. Dat is geen nieuws sinds de datsjaspecialist van die partij, Halbe Zijlstra, in een recent verleden met zichtbaar genoegen de halve nationale cultuursector om zeep bracht door links en rechts subsidies in te trekken.
De argumenten van Wiebes tegen kunstsubsidies oogden wat subtieler. Hij begon heel strategisch met het laten zien van beelden over BKR (Beeldende Kunstenaars Regeling) beter bekend als ‘de Contraprestatie’, een omstreden subsidieregeling uit de jaren ’60 van de vorige eeuw. Naast hardwerkende, integere beeldend kunstenaars werd die regeling ook misbruikt door artistieke profiteurs, zoals overal fraudeurs ten tonele verschijnen als er subsidiegeld kan worden opgestreken. Of het nu gaat over frauderende BGB-bureaus of grote BV’s die speculeren rond windenergie.
Buurman, de loodgieter
De TV beelden over de BKR toonden de opslagplekken waar duizenden gesubsidieerde kunstwerken veroordeeld waren tot een stoffig bestaan. Zelfs de kunstuitleen die in veel steden verscheen kon daar weinig aan het veranderen.
En toen kwam Wiebes met een heel krom argument, dat persoonlijk werd ingekleurd door het verhaal over zijn voormalige buurman. De hardwerkende loodgieter die ook geen subsidie kreeg voor zijn ‘hobby’als motorcrosser.
Het ingebakken dedain van dat statement, dat de kunstenaar in feite degradeert tot een hobbyist , waarvoor in het marktkapitalisme model van Milton Friedman, die als informele VVD partijideoloog kan worden gezien, geen plaats is binnen een nietsontziende economische groei, die onze planeet ten gronde richt, is ontluisterend.
Homo economicus
Het degradeert de mens tot louter een ‘homo economicus’ op basis van een abstract mensbeeld waarin de mens eerst en vooral een economisch wezen is, dat gedreven wordt door eigenbelang. En daar begint de sociale en culturele vervlakking van de louter op statusconsumptie gerichte westerse mens, die daarvoor uiteindelijk de prijs betaalt in de vorm van het defensieve individualisme dat de ander(sdenkende) bij voorbaat uitsluit. Die sporen zitten in ieder mens en kunst en cultuur kunnen juist helpen in de zelfreflexie om deze bloot te leggen.
Primitief vooruitgangsgeloof
Voor Wiebes geldt alleen een bijna primitief vooruitgangsgeloof, gevoed door de dictatuur van de economische groei, omdat we alleen zo de noodzakelijke ecologische transitie kunnen maken die de planeet weer gezond moet maken. Het cynisme van deze cirkelredenering is gebaseerd op de veronderstelling dat de multinationals die louter gefocust zijn op winstmaximalisering zich zullen laten verleiden tot een poging de aarde te redden als zij daar de economische voordelen van ontdekken. Zo nodig gestimuleerd door….subsidies.
De casus Groningen laat zien hoe dat momenteel ik de praktijk bij de Nam en Shell in zijn werk gaat. Over geloofwaardigheid gesproken!
Bevlogen idealist
Wiebes wil als sympathieke, bevlogen optimist vooral banen scheppen. Banen om ieder weer aan arbeid te helpen, immers van niet werken word je somber en ongelukkig. Over de aard van dat werk, de inkomensverschillen, de ontmenselijking in het arbeidsproces, de wereldwijde uitbuiting van miljoenen rechtenlozen hoor je geen woord.
Hoe bevlogen de man ook is, hij verontrust mij is door zijn beperkte mensbeeld. Alsof we inmiddels niet weten dat de Mensch meer is dan het brood dat hij/zijn eet.